Konkurs na most pieszo-rowerowy przez Wisłę

Koncepcja architektoniczna mostu pieszo-rowerowego łączącego brzegi Wisły na wysokości ulic Karowej i Okrzei wykonana w ramach Konkursu organizowanego przez Miasto Stołeczne Warszawa.

Lokalizacja
Most został zaprojektowany wzdłuż osi łączącej dwa brzegi Wisły pomiędzy:
– Dzielnicą Śródmieście, określanej w poniższym opracowaniu wymiennie terminem: ‘Lewa Strona Wisły’ / ’Lewy brzeg’;
– Dzielnicą Praga Północ, określanej w poniższym opracowaniu wymiennie terminem: ‘Prawa Strona Wisły’ / ’Prawy brzeg’.
Oś przejścia i mostu znajduje się na wysokości ulic Karowej i Okrzei, zgodnie z wytycznymi podanymi w Regulaminie Konkursu.

Główne wymiary mostu
Długość pomostu (całkowita długość przejścia pomiędzy placami mostowymi na obu przyczółkach): 450m
Najwyższy punkt (wierzchołek łuków): 31m nad poziom ‘0’ Wisły
Najmniejsza szerokość użytkowa pomostu: 6,40m
Największa szerokość użytkowa pomostu w miejscu poszerzeń, które stanowią platformy widokowe: 12,40m

Rozwiązania funkcjonalne i przestrzenne
Projekt składa się z trzech przęseł, z których dwa wpisane są w szerokość użytkową koryta rzeki w osi projektowanego przejścia (dwa przęsła o rozpiętości po 157,5m każde, razem 315m) i stanowią wraz z pomostem układ konstrukcyjny, funkcjonalny i symboliczny o formie podwójnej wstęgi. Trzecie przęsło znajduje się na odcinku prostym o długości około 120m pomiędzy krawędzią budowli regulacyjnej OS 4/514 a Wybrzeżem Helskim i ma formę płaską. Podwójne przęsło centralne zbudowane jest z naprzemiennych lekko ukośnych w stosunku do płaszczyzny pomostu łuków i pomostu skonstruowanego na planie wytyczonym sinusoidą. W warstwie semantycznej taka struktura projektu przeprawy celowo i świadomie przywoływać może odwołania do trwałości i ponadczasowości genetycznej historii Warszawy zapisanej i zapisywanej na tle cyklicznie odradzającej się przyrody. Cechą charakterystyczną projektu jest jego dualność symbolicznie opowiedziana w przestrzeni poprzez dwa główne przęsła i ich konstrukcyjne łuki. Dualność ta może być źródłem metafor: Warszawy i Rzeczpospolitej zwornika między Europą Łacińską, a Europą Orientalną, albo na przykład dwóch historycznych części Metropolii: Warszawy i Pragi. Płynnie splatające się łuki i pomost mogą być symbolicznym obrazem przenikania się i łączenia tych dwóch światów. Zasada dualności zachowana jest w trzech wymiarach: w elewacji dwa symetryczne ukośne łuki rozmieszczone są naprzemiennie w kierunku podłużnym przeprawy i po obu jej stronach, za każdym razem łukowi konstrukcji towarzyszy poszerzenie w planie pomostu. Poszerzenia w planie pomostu, znajdujące się każdorazowo po przeciwnej stronie w stosunku do ukośnych łuków stanowią platformy widokowe na miasto i na rzekę, z widokami odpowiednio na panoramy północną i południową, podczas gdy przestrzeń pomiędzy ramionami łuków to balkony kontemplacyjne wyodrębnione z pomostu sekwencją pionowych blachownic konstrukcyjnych. Na platformach widokowych będą ustawione elementy małej architektury służące do aktywnej i biernej rekreacji. Ich forma i rozmieszczenie nie zakłócają przemieszczania się pieszych i rowerzystów, gdyż będą umieszczone w naprzemiennych poszerzeniach pomostu. Przekrój podłużny pomostu opisany jest na łuku o bardzo dużym promieniu. Najwyższy punkt łuku a zarazem największe wypłaszczenie powierzchni znajduje się w osi centralnej podpory podwójnego przęsła. Z tego miejsca spadki podłużne skierowane są w kierunku przyczółków, a ich nachylenie nie przekracza 4%. Po stronie praskiej nawierzchnia przejścia zrównana jest z poziomem ulicy Wybrzeże Helskie zapewniając wygodne połączenie pieszo-rowerowe. Po stronie śródmiejskiej ze względu na wymagane rzędne spodu konstrukcji oraz wąski pas przyczółkowy, nawierzchnia przejścia znajduje się na wysokości 2,80m powyżej poziomu ulicy Wisłostrada i jest z nim połączona schodami i pochylnią gwarantującymi wygodne przemieszczanie się pieszym i rowerzystom oraz dostosowaną do ewentualnego przejazdu do ruchu pieszo-rowerowego oraz do ewentualnego przejazdu pojazdu technicznego.

Rozwiązania komunikacyjne
Przeprawa przez most wyznaczona jest wzdłuż osi łączącej dwa brzegi rzeki Wisły w możliwie najkrótszym odcinku prostym, to jest około 450m. Na obu krańcach mostu zostały zaprojektowane lokalne place zapewniające bezkolizyjne harmonizowanie i rozdzielenie ruchu związanego z projektowaną przeprawą pieszo-rowerową, zarówno w jej głównym kierunku jak i w pozostałych kierunkach ruchu pieszego i rowerowego istniejącego na obu nabrzeżach. Proponowane rozwiązania komunikacyjne:
Lewa strona Wisły od strony Dzielnicy Śródmieście
Główne wejście/zejście piesze oraz pieszo-rowerowe znajdują się w obszarze projektowanego placu mostowego w poziomie ulicy Wisłostrada u wylotu ulicy Karowej. Projekt ściśle nawiązuje do obecnie realizowanego projektu zagospodarowania Bulwarów Wiślanych definiując konieczne w istniejącym zagospodarowaniu terenu zmiany wynikające ze stworzenia placu mostowego oraz z wprowadzenia pochylni pieszo-rowerowej po północnej jego stronie.

Prawa strona Wisły od strony prawobrzeżnej i Dzielnicy Praga Północ
Główne wejście/zejście piesze oraz pieszo-rowerowe znajdują się w obszarze projektowanego placu mostowego położonego na rzędnej i w poziomie ulicy Wybrzeże Helskie u wylotu ulicy Okrzei. Projekt rozwija wątek istniejącej infrastruktury oraz wątek planowanego projektu przebudowy Wybrzeża Helskiego z uwzględnieniem dodatkowych urządzeń terenowych w strefie przyczółkowej.

Podział stref ruchu na przejściu
Dzięki poszerzeniu pomostu o sekwencyjne naprzemienne platformy widokowo-rekreacyjne oraz o balkony kontemplacyjne w projekcie pomostu może być funkcjonalnie wyodrębniony pas „szybkiej’ przeprawy wzdłuż osi podłużnej. Pasy spacerowe boczne wzdłuż obu krawędzi mostu z platformami widokowymi i balkonami kontemplacyjnymi wyposażonymi w małą architekturę umożliwiają w odpowiednim komforcie bierną i czynną rekreację i dłuższe wizyty turystyczne.

Żegluga
Oś centralnej podpory, znajduje się na środku szerokości użytkowej koryta Wisły w miejscu projektowanego przejścia, to jest pomiędzy krawędzią konstrukcji płyty Bulwarów Wiślanych a krawędzią budowli regulacyjnej OS 4/514 znajdującej się po stronie praskiej. Rozwiązanie to zapewnia jednoznaczne i czytelne, swobodne i szerokie przejścia dla żeglugi rzecznej po obu stronach centralnej podpory.

Konstrukcja stalowa przeprawy
Konstrukcja mostu składają się z dwóch naprzemiennych ukośnych w stosunku do płaszczyzny pomostu łuków oraz pomostu stalowego połączonych razem w strukturę podwójnej wstęgi z mocowaniem sztywnym w miejscu splotu łuków z pomostem oraz peryferyjnymi mocowaniami ślizgowymi. Głównym założeniem konstrukcyjnym jest minimalna wysokość łuków przy maksymalnej rozpiętości przęseł i przy użyciu przekrojów – wymiarów elementów stalowych będących w skali przyjaznej dla podstawowej funkcji obiektu – obsługi ruchu pieszego i rowerowego, oraz biernej i czynnej rekreacji. Konstrukcja została zaprojektowana w sposób optymalny z uwzględnieniem maksymalnych dopuszczalnych wartości odkształceń przy założeniu niekorzystnych warunków eksploatacji zgodnie z obowiązującymi normami PN EN 1990 – PN EN 1999 i wytycznymi programu konkursowego. Obliczenia oraz wymiary elementów konstrukcji stalowej podane są w rozdziale 5. Konstrukcja złożona jest z elementów stalowych prostych spawanych i/lub mocowanych za pomocą połączeń mechanicznych. Wszystkie połączenia są niewidoczne i wykonane zgodnie ze sztuką projektową, konstrukcyjną i montażową. Moduł konstrukcyjny 5m złożony jest z odcinka łuku połączonego z pomostem za pomocą pionowych lekko ukośnych w stosunku do powierzchni pomostu żeber. Łuk zbudowany jest z trzech stalowych giętych wzdłużnie rur o przekroju prostokątnym, połączonych ze sobą i z pomostem za pomocą płaskowników i żeber stalowych. Pomost złożony jest z centralnego elementu o przekroju skrzynkowym oraz z konstrukcji szkieletowych (dźwigarów) po obu jego stronach. Wzdłuż połączenia pomostu z łukami sekcje te są odpowiednio wzmocnione w osi żeber.
Podpory
Konstrukcja mocowana jest do filaru usytuowanego w osi koryta użytkowego rzeki w centrum podwójnego przęsła łukowego oraz do podpór peryferyjnych zbudowanych w strefach nabrzeżnych, dostosowanych do znajdującej się tam infrastruktury. Centralna podpora podwójnego przęsła łukowego ma formę filaru żelbetowego o rzeźbiarsko ukształtowanym przekroju prostokątnym. W górnej jego części po przekątnej uformowane są rozgałęzienia żelbetowe, do których zbiegają się łuki stalowe rurowe współtworzące trójelementowy łuk nośny, schodzące się w tym miejscu z naprzeciwległych stron pomostu jako końce łuków przęseł opierające się na tej centralnej podporze jako na punkcie mocowania sztywnego konstrukcji mostu.
Podpory peryferyjne oraz podpory przęsła płaskiego po stronie praskiej zaprojektowane są, jako elementy stalowe usytuowane wzdłuż pomostu. Po stronie praskiej prawobrzeżnej są one mocowane do kolejno dwóch filarów żelbetowych co 60m w strefie zalewowej i do skarpy Wybrzeża Helskiego odpowiednio wzmocnionej w tym miejscu. Po stronie Bulwarów Wiślanych lewobrzeżnych podpory mocowane są do ściany żelbetowej oraz żelbetowej płyty konstrukcji Bulwarów Wiślanych.
Nawierzchnia
Nawierzchnia mostu jest zaprojektowana jako drewniany ‘deck’ na legarach z odwodnieniem pod posadzką w kierunku podłużnym pomostu. Wzdłuż osi podłużnej ‘deck’ posiada zintegrowany z nim pas monolityczny o szerokości 3m i powłoce żywicznej lub żwirkowo-żywicznej optymalnej dla ruchu kołowego, w tym 5m rowerowego. Drenaż pasa środkowego odbywa się po obu jego stronach w kierunku poprzecznym do odwodnienia liniowego składającego się z dwóch podłużnych do osi mostu linii odwadniających. Schemat odwodnienia podłużnego – odwodnienie liniowe pod nawierzchnią typu ‘deck’.
Schemat odwodnienia poprzecznego centralnego pasa z nawierzchnią monolityczną jako odwodnienia poprzecznego w kierunku odwodnieni liniowych usytuowanych w dwóch liniach wzdłużnych w stosunku do osi mostu.
Oświetlenie użytkowe i dekoracyjne
Oświetlenie użytkowe wbudowane jest w profile poręczy balustrad zapewniając równomierne oświetlenie nawierzchni przejścia pomostu. W strefach poszerzeń platform widokowych i balkonów kontemplacyjnych zaprojektowane jest dodatkowe oświetlenie górne mocowane do konstrukcji ukośnych łuków i skierowane w kierunku nawierzchni pomostu. Barwa temperaturowa światła przewidywana jest na około 4000K dla oświetlenia dekoracyjnego elementów łukowych konstrukcji. Barwa temperaturowa światła użytkowego przewidywana jest w przedziale 2000-3000K, bliżej tej ostatniej wartości. Oświetlenie dekoracyjne poprzez odbicie i rozproszenie uzupełnia oświetlenie użytkowe spełniając swoją podstawową funkcję iluminacji samych łuków. W kontraście do oświetlenia użytkowego oświetlenie dekoracyjne jest utrzymane w chłodniejszej temperaturze i jest bardziej skupione. Zasilanie elektryczne jest dostarczone ze stref przyczółkowych bezpośrednio do balustrad lub w przypadku oświetlenia łuków konstrukcyjnych oraz wariantowo balustrad w odpowiednio dobranych peszlach i korytkach elektroinstalacyjnych pod posadzką na legarach.
Materiały
Stal wysokowytrzymałościowa gorącowalcowana (gatunek minimum S355, według EN 10025); powłoka epoksydowa antykorozyjna (2 warstwy), warstwa wykończeniowa RAL 9006 (system odpowiadający kategorii minimum C3 PN-EN ISO 12944-2).
Filary żelbetonowe B37, beton wodoszczelny klasa minimum W8; wszystkie krawędzie są zaokrąglone Balustrada stalowa wykonana z płaskowników stalowych o zaokrąglonych krawędziach zgodnie z wymogami odnośnie bezpieczeństwa użytkowania; całość zwieńczona szeroką poręczą drewnianą pełniącą rolę oparcia i parapetu.
Nawierzchnia pomostu:
Strefa piesza – ‘deck’ drewniany na legarach.
Środkowy pas dla ruchu rowerowego i pozostałego kołowego oraz połączona z nim pochylnia przy przyczółku od strony lewobrzeżnej Dzielnicy Śródmieście jako powłoka monolityczna ze spadkiem poprzecznym z wierzchnią warstwą żywiczną z mikro żwirkiem. Linie odwadniające i jednocześnie wskazujące umownie strefy ruchu na pomoście wykonane z kratek przepustowych ze stali nierdzewnej matowej o gęstych oczkach, stal o grubości minimum 8mm. Nawierzchnia placów mostowych oraz dojść i pochylni do placów z płyt kamiennych wielkowymiarowych, np. granitowych płomieniowanych lub groszkowanych powierzchniowo. Mała architektura – moduły z tzw. kamienia rekonstytuowanego t.j. pyłu kamiennego z lepiszczem formowanego pod ciśnieniem lub z grubej blachy stalowej powlekanej o grubości minimum 6mm. Schody monolityczne z kamienia bloków masywnych, wykończenie powierzchniowe odpowiednio ryflowane, płomieniowane oraz groszkowane,
Opis technologii montażu
Konstrukcja stalowa umożliwia skrócony czas montażu ‘in situ’. Znaczna część montażu odbywa się w hali produkcyjnej, skąd gotowe elementy dostarczone są na plac budowy. Proces może być podzielony na etapy, jeśli będzie to konieczne ze względu na organizację placu budowy. Całość montowana jest na brzegu, następnie mocowana do docelowych podpór przy użyciu barek wodnych.
Utrzymanie i konserwacja
Wszystkie komponenty konstrukcyjne i wykończeniowe są zrobione z materiałów trwałych o powłokach dostosowanych do ekspozycji w środowisku rzecznym i miejskim oraz odpornych na uszkodzenia mechaniczne związane z funkcją użytkową obiektu. Odpowiedni dobór materiałów jak również zastosowanie odpowiedniej geometrii elementów oraz proponowane rozwiązania techniczne mają na celu wydłużenie żywotności obiektu jak również wydłużenie okresów pomiędzy pracami obejmującymi konserwację i utrzymanie obiektu. Wszystkie elementy mostu zostały zaprojektowane w taki sposób, aby nie gromadziła się na nich woda opadowa i kondensacyjna. Wszystkie elementy projektowanego obiektu są dostępne w celu prac z zakresu bieżącego utrzymania i konserwacji.
Można wyróżnić następujące strefy dostępu technicznego i konserwacji/utrzymania:
– strefy dostępne z poziomu użytkowego pomostu pozwalają na konserwację wszystkich elementów znajdujących się na pomoście jak również przegląd warstwy odwadniającej oraz urządzeń oświetleniowych; większość elementów dostępna jest bezpośrednio z poziomu posadzki; elementy powyżej 2,5m (konstrukcja łuków, oświetlenie górne i dekoracyjne) są dostępne za pomocą lekkiego pojazdu wysięgnikowego, maksymalna wysokość górnej krawędzi łuku od posadzki wynosi 15,85m);
– strefy przyczółków są dostępne z istniejącej i projektowanej infrastruktury terenowej;
– strefy pod pomostem i elementy konstrukcyjne poza strefą przyczółkową dostępne są z barek na rzece oraz ewentualnych drabin zejściowych instalowanych każdorazowo wzdłuż filarów na specjalnie zaprojektowanych zaczepach;